Wanneer je denkt aan bergamot, denk je waarschijnlijk aan de frisse geur in parfums of de verfijnde smaak van Earl Grey thee. Maar wist je dat deze bijzondere vrucht bijna volledig in Calabrië groeit? Onlangs had ik het voorrecht om de oorsprong van onze biologische bergamotolie te ontdekken, midden in het hart van deze regio. Ik verbleef op een magische plek, ontmoette Ugo, een gepassioneerde bergamotboer, en leerde hoe deze bijzondere vrucht een ziel in zich draagt.
De magie van Calabrië
Calabrië, gelegen in het zuiden van Italië, is niet zomaar een plek waar bergamot groeit – het is dé plek. Hier, waar de twee zeeën samenkomen, verrijkt het zout uit de oude zeebodem en de warme winden uit Afrika de aarde. Deze unieke omstandigheden maken dat 95% van de wereldwijde bergamotproductie uit deze regio komt. Elders lukt het gewoon niet.
Ik verbleef op een prachtige plek, midden in een boomgaard vol bergamotbomen. Mijn onderkomen was een molenaarshuisje uit de 17e eeuw, zonder centrale verwarming maar met een knusse gaskachel. Elke ochtend, wanneer ik de luiken open deed, kwam de geur van de bergamotvruchten me al tegemoet. Het was een magische plek waar je volledig tot rust komt.
Overdag hielpen we mee met de oogst van de vruchten en maakten we wandelingen door de prachtige omgeving, vol met cactussen, jasmijnstruiken en berggeiten. ’s Avonds schoven we aan in het gezellige restaurant van kok Pepe, die samen met zijn zus de heerlijkste lokale gerechten voor ons bereidde. De eenvoud en authenticiteit van deze plek maakten de ervaring compleet.
De geschiedenis van bergamot
De geschiedenis van bergamot gaat terug tot de 17e eeuw. Aanvankelijk werd het gebruikt als een medicijn tegen infecties, maar al snel vond het zijn weg naar de parfumindustrie. Wist je dat men in Europa bergamotolie gebruikte om pruiken te “wassen”? De frisse geur hielp de pruiken te ontdoen van onaangename geuren en gaf ze een luxe uitstraling.
Bergamot speelde een belangrijke rol in de ontwikkeling van parfums. Het werd een hoofdbestanddeel van het beroemde Keuls water (Eau de Cologne), dat in de 18e eeuw werd gecreëerd. De combinatie van bergamot met andere frisse geuren zorgde voor een revolutionaire doorbraak in de parfumwereld. Keuls water werd een statussymbool en bracht bergamot nog verder in de schijnwerpers.
In de 20e eeuw kreeg de olie een nieuwe rol als smaakmaker voor Earl Grey thee, maar de opkomst van synthetische geuren rond 1960 bracht de markt in verval.
Ugo’s verhaal: de ziel van bergamot
Tijdens mijn bezoek ontmoette ik Ugo, een gepassioneerde boer die het familiebedrijf overnam nadat zijn vader op 81-jarige leeftijd overleed. Ooit werkte Ugo als advocaat in de stad, maar hij voelde dat zijn hart bij de bergamotplantage lag. “Dit is mijn nalatenschap,” vertelde hij. “Ik begrijp nu waarom mijn vader nooit wilde stoppen.”
Voor Ugo is bergamot meer dan een vrucht. Hij beschrijft het als een plant met een ziel. De geur beïnvloedt het gelukshormoon – serotonine en dopamine – en creëert een gevoel van euforie. "Ik ben eraan verslaafd," zei hij lachend, terwijl hij sprak over de geur van bloesem in de lente en de frisse vruchten in het najaar.
Dertig jaar geleden besloot Ugo de plantage volledig biologisch te maken. Dit betekende samenwerking met 15 andere boeren en een jaarlijkse productie van 3.000 liter essentiële olie. Het proces is intensief: van april tot mei zorgen de bomen voor duizenden bloemen, en tijdens de oogst worden de vruchten in een nabijgelegen perserij verwerkt. Hier worden dagelijks 20.000 kilo vruchten geperst – een precisiewerk van vroeg in de ochtend tot laat in de middag.
Bergamot vandaag de dag
Gelukkig wordt echte, biologische bergamotolie steeds meer gewaardeerd. Toerisme naar de regio trekt ook iets aan, en mensen ontdekken de spirituele en fysieke voordelen van deze bijzondere olie. Voor Ugo en zijn familie draait het leven nog steeds om de boom en zijn geur. Het is hun passie, geschiedenis en toekomst.
Mijn reis naar Calabrië heeft me niet alleen meer kennisgegeven over de bergamot, maar het heeft me ook geïnspireerd en verrast hoeveel toewijding en liefde eraan te pas komt om deze unieke olie te produceren. De essentie van bergamot is niet alleen een geur, het is een verhaal van familie, veerkracht en verbondenheid met de natuur. Elke druppel olie die wij gebruiken, bevat de ziel van deze bijzondere vrucht, en dat is en blijft iets bijzonders.
Geschreven door Hilde Joosen
